De beweging naar Wooncirkels

1. De kracht van de Wooncirkel

Samen leven, werken en herstellen in de wijk

De beweging naar Wooncirkels is geen toeval. Het is de natuurlijke volgende stap in wie we zijn, waar we voor staan én waar we naartoe willen. Vanuit onze strategische koers – Doen wat écht nodig is – bouwen we aan een nieuwe manier van werken: samen, in verbinding met de samenleving.

We leven in een tijd die om vernieuwing vraagt. Zorg en wonen staan onder druk. De behoefte aan eigen regie groeit, net als de complexiteit van ondersteuningsvragen. Tegelijkertijd worden professionals schaarser en nemen de kosten toe. De urgentie is duidelijk: we móéten anders kijken, anders denken, anders doen.

Al meer dan 35 jaar begeleiden we mensen met een ernstige psychische kwetsbaarheid. Daarbij draait het voor ons altijd om maatwerk, herstel en perspectief. Die kern houden we vast, ook in de Wooncirkel. We blijven investeren in sterke teams, technologie, werkgeluk en vakmanschap. Want goede zorg begint bij mensen die ruimte voelen om te doen wat nodig is, samen met de cliënt.

De wooncirkelbeweging sluit daar naadloos op aan. In een Wooncirkel draait het om leven in verbinding. Niet de aandoening staat centraal, maar de mens in zijn dagelijkse leven, relaties en omgeving. We werken wijkgericht, zichtbaar en dichtbij. Zo bouwen we aan een inclusieve samenleving, waarin iedereen een plek heeft én houdt.

We doen dit niet alleen. De Wooncirkel ontstaat in de praktijk, in de ontmoeting tussen mensen. Tussen cliënten en begeleiders, buurtbewoners en vrijwilligers, collega’s en netwerkpartners. In drie pilotgebieden – Tiel, Nijmegen Zuid en Druten/Beuningen – zijn de eerste stappen gezet. En de beweging is voelbaar: Meer verbinding. Meer samenwerking. Meer samenhang.

2. De Wooncirkel in de praktijk

Hoe ziet een Wooncirkel er in het dagelijks werk uit? Simpel gezegd: het is een gebied waarin verschillende teams – Beschermd Wonen, Ambulante Begeleiding, Participatie & Werk en OGGZ – intensiever met elkaar samenwerken. Geen losse eilandjes meer, maar één geheel.

Het doel is helder: cliënten ondersteunen op een manier die aansluit bij hún leefwereld én bij de kracht van onze collega’s. Dat betekent vaker overleggen, beter afstemmen en elkaars expertise benutten. In de praktijk leidt dat tot hechtere teams, kortere lijnen en meer samenhang.

De eerste ervaringen met de in 2024 gestarte proefwooncirkels zijn hoopvol. Medewer- kers voelen zich meer verbonden, leren van elkaar en ervaren meer flexibiliteit in hun werk. Cliënten ervaren voorzichtig meer maatwerk, minder afhankelijkheid van één vaste begeleider en meer samenhang in hun ondersteuning.

Het zijn juist de kleine dingen die de beweging kracht geven. Een gezamenlijke lunch. Een spontaan initiatief. Een cliënt die een ander helpt met een klusje. Steeds meer ontstaat het gevoel van dit doen we samen.

3. Wat Wooncirkels sterk maakt

Zes bouwstenen van de beweging

De Wooncirkel is meer dan een nieuwe structuur. Het is een andere manier van denken en doen. De beweging krijgt vorm via zes bouwstenen die richting geven aan ons dagelijks werk. Ze verbinden visie met praktijk, en laten zien waar we samen voor staan.

1. Van beschikking naar gezondheid

We werken al vanuit het gedachtengoed van positieve gezondheid: wat heeft iemand nodig om te kunnen leven, herstellen en groeien? De beweging die we nu maken, gaat verder. We denken en handelen steeds meer vanuit de kracht van de cliënt. Wat kan iemand zelf? Waar kunnen cliënten elkaar ondersteunen? Wat is de rol van de omgeving? En op welk moment voegen wij met onze professionele inzet echt waarde toe?

Onze begeleiding sluiten we daarop aan — flexibel, vraaggericht en in verbinding; van beschikking naar gezondheid.

Deze beweging zie je ook terug in onze taal: van zorgcoördinator naar coördinator Herstel & Gezondheid. Van HR-adviseur naar coördinator Mens & Gezondheid. Dat vraagt lef, creativiteit en vertrouwen in elkaars vakmanschap. Het levert meer eigen regie op, en een menselijkere manier van werken.

3. Netwerkontwikkeling

We zoeken actief de samenwerking met partners in het sociaal domein, andere zorgor- ganisaties en vrijwilligers. Door elkaar te begrijpen en aan te vullen, vinden we betere oplossingen voor complexe vragen. Netwerkontwikkeling kost tijd, maar levert veel op.

4. Aandacht voor medewerkers

Zorg voor de ander begint bij zorg voor jezelf. Werkplezier zit in kleine dingen: een kaartje, een goed gesprek. Als medewerkers zich gezien voelen, ontstaat ruimte voor groei, eigenaarschap en onderlinge steun.

Ook investeren we in scholing en ontwikkeling. In 2025 zijn we gestart met een breed leeraanbod, gericht op onder andere SRH, Coördinatie van Woonzorg en Kennis van Psychische Kwetsbaarheden en creëren we loopbaanmogelijkheden voor collega’s die meer uitdaging willen in hun werk.

5. Leren werken met dualiteit

De Wooncirkel werkt met duaal leiderschap: coördinatoren Herstel & Gezondheid en Mens & Gezondheid geven samen richting. Dat is nieuw en vraagt afstemming en vertrouwen. We ondersteunen dit met coaching en intervisie.

6. Eigenaarschap & samenwerking

4. De Wooncirkel als hart van ons werk

Verandering van binnenuit

De beweging naar Wooncirkels is geen structuur die we ernaast organiseren. Het is hoe we werken. De Wooncirkel vormt het hart van ons dagelijks handelen én van hoe cliënten wonen, leven en herstellen. De zes bouwstenen die we eerder noemden, geven richting. Maar sterke Wooncirkels vragen meer dan inhoud alleen. Ook de randvoorwaarden en ondersteunende thema’s moeten op orde zijn. Ze vormen samen het fundament waarop we bouwen.

Daarbij spelen onder andere de volgende thema’s een cruciale rol:

• Nieuwbouw & verduurzaming vastgoed
• Financieel gezond blijven
• Duurzaam werken & leven
• Herstelondersteunende begeleiding
• Ervaringsdeskundigheid & peer-support
• Blijven leren & ontwikkelen
• Werkplezier & balans in je werk
• Digitaal thuis voor werk én herstel
• Ontwikkelingen & wetgeving in het zorgveld
• Verbinding met naasten, partners & buurt
• Leiderschap & eigenaarschap

Wat we tot nu toe leerden:

• Verandering vraagt tijd én herhaling.
  Blijf uitleggen waarom we dit doen. Herhaal, verbind, luister.
• Maatwerk werkt.
  Elke Wooncirkel ontwikkelt zich anders.
• Verschillen tussen teams zijn er.
  Benoem ze, begrijp ze, en bouw op elkaars kwaliteiten.
• Cliënten en medewerkers willen meedoen.
  Geef ruimte om mee te denken, te proberen, te groeien.
• Van beschikking naar gezondheid is geen kleine stap.
  Het vraagt om een andere manier van kijken én werken.
• Positieve gezondheid begint bij jezelf.
  We reflecteren steeds opnieuw: doen we wat écht nodig is?
• Cliëntmedezeggenschap begint dichtbij.
  Wooncirkelraden, koffieuurtjes en laagdrempelige gesprekken brengen inspraak tot leven.
• Verandering schuurt soms.
  Dat nemen we serieus. Juist dan blijven we in gesprek.

6. Wat blijft groeien

Verankering en toekomst

De wooncirkelbeweging is in korte tijd uitgegroeid van een idee tot een manier van werken die voelbaar verschil maakt. Na een positieve evaluatie is duidelijk: we gaan door! Niet als project met een einddatum, maar als beweging die blijft groeien en verdiepen. Verandering vraagt om onderhoud. Om aandacht, ritme en ruimte om steeds opnieuw te vragen: doen we wat écht nodig is? De komende periode bouwen we voort op wat al in gang is gezet. We verdiepen, versterken en verankeren.

Wat helpt bij verdieping?

• Maak tijd voor echte ontmoeting.
  Niet af en toe, maar structureel. Van teamoverleg tot informele koffiemomenten.
• Wees nieuwsgierig naar elkaar.
  Wat drijft je collega? Waar komt iemand vandaan? Ontmoet elkaar voorbij de functie.
• Houd het klein, vier het groots.
  Geef complimenten, benoem wat goed gaat. Vier successen, hoe klein ook.
• Geef vertrouwen.
  Laat mensen zelf vormgeven aan hun rol in de Wooncirkel. Juist in de kleine dingen schuilt eigenaarschap.
• Blijf het ‘waarom’ benoemen.
  In gesprekken, in overleggen, in de dagelijkse praktijk.
• Zie het team als thuisbasis, de Wooncirkel als werkveld.
  Daarin ontstaat samenhang én ruimte voor eigen initiatief.
• Sluit aan bij de lokale context.
  Iedere buurt is anders. Elke Wooncirkel ook. Maak daar gebruik van.
• Maak samen het verhaal eigen.
  Niet alleen met woorden, maar ook met gevoel.

Wat vraagt nog aandacht?

• Erken culturele verschillen tussen teams.
  Verschil is geen hindernis maar een kans om te leren.
• Blijf inzetten op ontmoeting en kennisdeling.
  Elkaar kennen is de basis voor goede samenwerking.
• Zorg dat álle collega’s zich onderdeel voelen.
  Betrokkenheid begint bij erkenning, waardering en ruimte om mee te doen.
• Houd oog voor de medewerker.
  Werkplezier, balans en ontwikkeling blijven essentieel.
• Veranker eigenaarschap stap voor stap.
  Geef ruimte, begeleid, en vier initiatief.
• Ondersteun coördinatoren in hun rol.
  Leiderschap in de Wooncirkel is nieuw en vraagt om begeleiding, reflectie en samen leren.
  
  

Toekomstbeeld 2027

Een dag in een Wooncirkel

Het is woensdagochtend, half negen. In de wijk De Geerden, hart van Wooncirkel Tiel, zet Karim een kan koffie op tafel in het buurtpunt. Straks schuiven zijn begeleider en ervarings- maatje aan voor een gesprek over hoe het met hem gaat. Geen formeel zorgoverleg, maar een open gesprek. In zijn woorden: ‘gewoon samen bedenken wat nu handig is.’

In het appartement boven het buurtpunt helpt ambulant begeleider Maaike intussen een cliënt met het invullen van een formulier voor vrijwilligerswerk. Ze loopt daarna langs bij haar collega’s van Beschermd Wonen – ze delen één werkplek. Geen harde scheidslijnen meer. Alleen mensen die doen wat nodig is, op dat moment, voor die ander.

Op de basisschool drie straten verderop vertelt ervaringsdeskundige Kim aan groep acht over haar herstelverhaal. Niet om indruk te maken, maar om stigma’s te doorbreken. Ze is hier via LUMEN Vrijplaats voor Herstel. Ze voelt zich onderdeel van de wijk. Niet als ‘cliënt’, maar als mens.

Na de lunch schuiven collega’s aan bij het wekelijkse cirkeloverleg. Geen vergader- tijgers, wel betrokken mensen. Coördinator Herstel & Gezondheid en Coördinator Mens & Gezondheid leiden samen het gesprek. Ze bespreken een casus, maar vooral ook wat dit vraagt van hén als team. Eigenaarschap, afstemmen, creativiteit.

Later die middag wandelt Karim met een buurman naar de moestuin. Ze praten over eten, maar ook over hun verleden. Er wordt gelachen, gezwegen, geplant. Herstel zit niet altijd in grote stappen. Soms in het simpele feit dat iemand op je wacht.

De Wooncirkel leeft. Niet als project of structuur, maar als manier van kijken. Naar elkaar. Naar de wereld. Naar wat er wél kan.