Vandaag, op maandag 7 maart 2022, zijn er twee artikelen verschenen in De Gelderlander over huisvesting voor oudere mensen met langdurige psychiatrische aandoeningen. Edwin ten Holte, die na 6,5 jaar is vertrokken als bestuurder bij de RIBW, vertelt hier meer over. Hieronder lees je de twee artikelen die in de krant zijn gepubliceerd.

Plek beschermd wonen nodig

De huisvesting voor oudere mensen met langdurige psychiatrische aandoeningen voldoet niet. Daarom zoekt de RIBW een nieuwbouwlocatie in Nijmegen.

Die plek is nodig voor beschermd wonen voor veertig mensen die vermoedelijk nooit helemaal zelfstandig kunnen wonen. Ook staat uitbreiding van het aantal plekken voor ex-tbs’ers hoog op de wensenlijst. Die zoekt de Regionale Instelling voor Beschermd Wonen (RIBW) Nijmegen-Rivierenland ergens in haar werkgebied. Dat zegt Edwin ten Holte, die na 6,5 jaar vertrekt als bestuurder. RIBW Nijmegen-Rivierenland heeft zo’n vierhonderd cliënten die beschermd wonen. Dat zijn mensen met psychiatrische klachten die niet zelfstandig kunnen wonen. De helft van hen heeft langdurige, complexe zorg nodig. De verwachting is dat in hun situatie nauwelijks verandering komt. “Die mensen wonen dus heel langdurig bij ons. Ze worden steeds ouder en krijgen soms lichamelijke klachten, ze hebben een rolstoel nodig of een tillift. Onze locaties voor beschermd wonen zijn daar niet op ingericht – die zijn meer bedoeld voor tijdelijke, kortdurende huisvesting”, zegt Ten Holte.

Bij zijn cliënten wordt elke twee tot vijf jaar getoetst of ze op eigen benen verder kunnen. Die tijdelijkheid stelt lagere eisen aan de huisvesting, zegt de bestuurder. “Maar als je langdurig ergens woont, wil je het ook kwalitatief goed hebben. Ook die mensen gun je een goede woonomgeving, dat moet een bepaald niveau hebben en die mensen wil je op maat bedienen. Dat kunnen we nu niet.”

Woningcorporatie Talis wil daarom in Nijmegen nieuwbouw voor de RIBW plegen. “Ik baal ervan dat dat nog niet is gelukt”, zegt Ten Holte. “Er is wel grond beschikbaar, maar er is te veel concurrentie. Daarom zeg ik tegen de gemeente: neem je verantwoordelijkheid en kom over de brug.”

De RIBW zoekt ook ergens in haar regio een plek voor zogeheten forensisch beschermd wonen. Het gaat om tb’ers die bijna aan het einde van hun behandeling zijn en die in het kader van hun terugkeer naar de maatschappij tijdelijk beschermd wonen buiten de hekken van de tbs-kliniek. “Geen gemeente zit hierop te wachten, maar je zult die mensen toch ergens een plek moeten bieden”, zegt Ten Holte.

Direct naast de Nijmeegse tbs-kliniek Pompestichting is een locatie voor forensisch beschermd wonen met 23 zelfstandige units. Daarnaast wonen dergelijke cliënten verspreid over diverse locaties. “Meer capaciteit is nodig, voor doorstroming”, zegt Ten Holte. “Het liefst in een centrale woonvoorziening waar we alle deskundigheid kunnen samenbrengen. Ook hierover zijn we al langdurig met gemeenten in ons werkgebied in gesprek. Tot nu toe helaas zonder resultaat.”

Uitstralen dat ze gewone buren zijn 

Minder grote locaties voor beschermd wonen, meer zelfstandig wonen met begeleiding. Die beweging maakte de RIBW Nijmegen-Rivierenland afgelopen jaren.

Het is niet altijd makkelijk gegaan, het geeft soms strubbelingen en overlast in de buurt, maar per saldo is RIBW-bestuurder Edwin ten Holte tevreden over de ontwikkeling van afgelopen jaren waarbij meer mensen met psychiatrische problemen zelfstandig in wijken zijn komen wonen.

Op 1 maart nam hij na 6,5 jaar afscheid van RIBW Nijmegen-Rivierenland, om bij een soortgelijke instelling in Den Haag zijn carrière voort te zetten. Tijdens zijn bestuurdersperiode heeft de RIBW zo’n 20 procent van het aantal plaatsen voor beschermd wonen afgebouwd. Daarvoor in de plaats wonen die cliënten nu zelfstandig, met begeleiding die bij hen langskomt. Het aantal van deze cliënten is gegroeid van 1200 naar 1300 mensen.

“Als mensen zelfstandig kunnen wonen, heeft dat natuurlijk de voorkeur”, zegt Ten Holte. “Niet alleen vanuit financieel oogpunt maar ook het persoonlijke vlak. Iedereen wil zo normaal mogelijk kunnen wonen.” Dat ging niet van de ene op de andere dag goed. Zo klaagde de politie aanvankelijk dat ze ineens veel meer meldingen kreeg over personen met verward gedrag. De overbelaste agenten konden die taak er niet zomaar bijnemen; met die kritiek kwam de politie veel in de media. Inmiddels zijn die geluiden verstomd.

“Ik denk dat er iets te snel cliënten naar de wijken zijn verhuisd voordat het vangnet compleet was. Inmiddels hebben we in de wijken veel opgebouwd, we hebben een netwerk gevormd met onder meer Pro Persona, Plurijn en IrisZorg en hebben korte lijntjes met bijvoorbeeld de politie, de gemeente en de reclassering. Je zult altijd excessen houden maar het vangnet is behoorlijk gesloten”, vindt Ten Holte. “We zijn met z’n allen veel meer present in de wijken en signaleren als het mis dreigt te gaan. Dan valt het bijvoorbeeld op dat de gordijnen al lange tijd gesloten blijven of dat afval zich opstapelt, en dan gaat er iemand langs. Ik heb het idee dat we qua geestelijke gezondheidszorg in de wijken iets goeds hebben neergezet, met een stevig fundament.”

Ten Holte beseft ook: de komst van zijn cliënten geeft hier en daar wat meer reuring en het is niet vreemd dat mensen daar even aan moeten wennen. “In Berg en Dal ging de buurt er zelfs voor liggen dat we een locatie zouden openen. ‘We hebben hier al zoveel’, zeiden ze. Dat snap ik: we moeten de druk op de samenleving goed verdelen. Maar het is soms ook koudwatervrees: het stigma van mensen met psychiatrische problemen is groot. Als onze cliënten er eenmaal wonen, krijgen we uit de buurt de reactie dat het leuke mensen zijn. Of ze hebben het niet eens in de gaten. Mijn vraag is daarom: waarom zou je niet naast elkaar kunnen wonen?”

Als goed voorbeeld noemt hij Wijchen, waar de RIBW enkele jaren geleden een vestiging voor 31 bewoners opende in het voormalige zorgcentrum St. Jozef. “Ook daar was aarzeling bij omwonenden – veelal senioren – maar uiteindelijk zijn het buurtgenoten van elkaar geworden. Het stigma is niet makkelijk weg te nemen, maar wij willen uitstralen dat we gewone buren zijn. Daarom organiseren we ook kennismakingen met de buurt. Stel dat je last hebt van onze barbecue: heb je dan last van RIBW’ers of van buren die barbecueën? Ik zou zeggen: het laatste. Dan ga je gewoon het gesprek aan om het op te lossen.”

Openheid kan ook helpen misverstanden weg te nemen. “In Wijchen kwam de bedrijfsleider wan een supermarkt naar ons toe om te vragen of het wel in de haak was dat onze bewoners alcohol kochten. Natuurlijk mogen ze dat, net als iedere volwassene. Daar zijn ze vrij in als ieder ander. Zoiets moet je dan kennelijk even uitleggen en dan is het prima.”

In Nijmegen is de begeleiding van zelfstandig wonende cliënten begin dit jaar overgegaan naar het Buurtteam Volwassenen. Enkele medewerkers van de RIBW zijn daar ook naar overgestapt. “Voor driehonderd cliënten van ons betekent dat een verandering. Zoiets heeft veel impact en geeft onrust”, zegt Ten Holte. “Uiteindelijk zal dat wel weer op zijn plek vallen, maar meer tijd voor de overgang was wel prettig geweest. Daar heeft de politiek vaak te weinig oog voor.”

Bron: De Gelderlander

andere interessante nieuwsartikelen

De RIBW zoekt jouw hulp!
De RIBW zoekt jouw hulp!
3 minuten
Bezoek de buitenexpositie KIND VAN van 11 t/m 29 maart
Bezoek de buitenexpositie KIND VAN van 11 t/m 29 maart
3 minuten
Dunavast en RIBW tekenen voor zorgwoningen in Nijmegen
Dunavast en RIBW tekenen voor zorgwoningen in Nijmegen
3 minuten